کلاژن چیست و چه خواصی دارد؟

کلاژن (Collagen) فراوان ترین پروتئین در بدن انسان است که در استخوان ها، ماهیچه ها، پوست و تاندون ها یافت می شود. در واقع می توان گفت که این، همان ماده ای است که اجزای بدن را در کنار هم نگه می دارد. نام آن نیز از عبارت یونانی کلا به معنی چسب گرفته شده است. این ماده یک داربست را برای ایجاد استحکام و ساختار بدن تشکیل می دهد.

کلاژن چه خواصی دارد؟

• تامین ویتامین ها و مواد مغذی مورد نیاز پوست، مو و ناخن
• رفع چین و چروک
• جلوگیری از پیری زودرس پوست
• درمان ریزش مو و تحریک رشد مجدد آن ها
• حفظ سلامت مفاصل و استخوان ها
• جلوگیری از پوکی استخوان
• کمک به کنترل وزن و تناسب اندام
• تقویت ناخن ها و جلوگیری از شکنندگی آن ها
• ارتقای سطح زیبایی و سلامت پوست، مو و ناخن
• موثر در تعیین سن پوستی افراد
• کاهش درد و انحطاط مفاصل
• کمک به درمان نشتی روده
• تقویت متابولیسم، توده عضلانی و انرژی
• افزایش استحکام ناخن ها، موها و دندان ها
• بهبود سلامت کبد
• حفظ سلامت قلب و عروق

نقش کلاژن در بدن چیست؟

کلاژن توسط سلول های مختلف، عمدتا توسط سلول های بافت همبند، ترشح شده و در ماتریکس خارج سلولی یافت می شود. این شبکه پیچیده ای از ماکرومولکول ها است که خواص فیزیکی بافت های بدن را تعیین می کند. ماکرومولکول مولکولی است که دارای تعداد زیادی اتم است.

در بیشتر کلاژن ها، مولکول ها در کنار هم قرار می گیرند تا فیبریل های بلند و نازکی را تشکیل دهند. این ها به عنوان ساختارهای پشتیبان و سلول های لنگر به یکدیگر عمل کرده و به پوست استحکام و خاصیت ارتجاعی می بخشند.

در درم یا لایه میانی پوست، این پروتئین به تشکیل شبکه فیبری از سلول‌ها به نام فیبروبلاست کمک می کند که سلول های جدید روی آن رشد می کنند. همچنین در جایگزینی و ترمیم سلول های مرده پوست نقش دارد. برخی از کلاژن ها نیز به عنوان پوشش محافظ برای اندام های ظریف بدن مانند کلیه ها عمل می کنند.

با افزایش سن، بدن کلاژن قابل اعتماد کمتری تولید می کند. یکپارچگی ساختاری پوست کاهش می یابد. چین و چروک ایجاد می شود و غضروف مفصل ضعیف می شود. همچنین زنان پس از یائسگی کاهش چشمگیری در سنتز این پروتئین را تجربه می کنند. از این رو اغلب افراد در سن 60 سالگی شاهد کاهش قابل توجه تولید کلاژن طبیعی در بدن خود بوده و نشانه های پیری را آرام آرام تجربه می کنند. برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی می توانید از محصولاتی نظیر فیرمینگ سرم اینفینیت (سرم سفت کننده پوست فوراور) استفاده نمایید.

فیبریل کلاژن چیست؟

فیبریل به مواد بیولوژیکی ساختاری گفته می شود که تقریبا در تمام موجودات زنده وجود دارد. معمولا به تنهایی ایجاد نمی شوند و در واقع بخشی از ساختارهای سلسله مراتبی بزرگتر هستند که اغلب در سیستم های بیولوژیکی یافت می شوند. فیبریل کلاژن در واقع ساختار تشکیل دهنده آن است که از کنار هم قرار گرفتن آن ها، این پروتئین تشکیل می شود.

پیشنهاد به مطالعه: تونر چیست؟

انواع کلاژن چیست؟

این پروتئین سخت، نامحلول و فیبری، حدود یک سوم پروتئین بدن انسان را تشکیل داده و بسیار قوی و انعطاف پذیر هستند.

حداقل 16 نوع مختلف کلاژن وجود دارد، اما 80 تا 90 درصد آن ها متعلق به انواع 1، 2، 3 و 4 هستند. این انواع مختلف ساختار و عملکرد متفاوتی دارند:

• نوع 1: از بافت بسیار فشرده فیبر ساخته شده، قابلیت کشسانی بیشتری دارد و حدود 90% از کلاژن بدن را شامل می شود. بافت پوست، استخوان، تاندون، غضروف فیبری، دندان و بافت های همبند از این نوع ساخته شده است.
• نوع 2: این نوع از بافت های فیبری با فشردگی کمتری ساخته شده و در غضروف های کشسان که مفصل ها را در بر می گیرند، یافت می شود.
• نوع 3: بافت ماهیچه ها، اندام ها و رگ ها از این نوع پروتئین ساخته شده است.
• نوع 4: کلاژن نوع 4 بیشتر در لایه های پوستی یافت شده و به فرایند تصفیه کمک می کند.

علاوه بر این، می توان این ماده را به دو دسته طبیعی (درون زا) و مصنوعی (اگزوژن) نیز تقسیم نمود. کلاژن درون زا همان کلاژن طبیعی است که توسط بدن سنتز می شود. در حالی که کلاژن اگزوژن مصنوعی است و از منبع بیرونی مانند مکمل ها به دست می آید.

نمونه های درون زا عملکردهای مهمی نظیر تجزیه و تحلیل و رفع برخی از مشکلات سلامتی را بر عهده دارند. این در حالی است که نمونه اگزوژن برای اهداف پزشکی و زیبایی از جمله ترمیم بافت های بدن استفاده می شود.

همچنین بخوانید: بهترین مولتی ویتامین برای رشد قد کودکان

کاربردهای کلاژن در حوزه پزشکی و آرایشی

این پروتئین قابل جذب بوده و قابلیت تجزیه، تبدیل و جذب مجدد به بدن را دارد. همچنین می تواند به جامدات فشرده یا ژل های شبکه مانند تبدیل شود. تنوع موارد کاربرد این ماده در کنار وجود آن به صورت طبیعی در بافت بدن، موارد کاربرد آن را در حوزه پزشکی، زیبایی و حتی صنعتی گسترش داده است. منشاء کلاژن پزشکی می تواند انسان، گاو، خوک یا گوسفند باشد. بنابراین پیش از استفاده از آن حتما باید تست حساسیت انجام پذیرد تا از اثرات منفی احتمالی جلوگیری شود.

تزریق به عنوان فیلر و پرکننده پوست

تزریق کلاژن می تواند خطوط پوست را بهبود بخشد و فرورفتگی ها را پر کند. از پرکننده های حاوی کلاژن می توان برای از بین بردن خطوط و چین و چروک های صورت استفاده کرد. همچنین می تواند جای زخم ها را بهبود دهد، به شرطی که این اسکارها لبه تیز نداشته باشند.

این پرکننده ها از انسان و گاو تهیه می شوند. برای جلوگیری از ایجاد و یا تشدید آلرژی، پیش از استفاده از نمونه های گاوی باید آزمایشات پوستی و تست حساسیت انجام شود.

توجه داشته باشید که کلاژن می تواند حجم های نسبتاً سطحی را پر کند. شکاف های گسترده تر معمولاً با موادی مانند چربی، سیلیکون یا ایمپلنت پر می شوند.

پانسمان زخم

کلاژن می تواند با جذب سلول های جدید پوست به محل زخم، به بهبود و ترمیم سریع زخم ها کمک کند. به این ترتیب باعث بهبودی شده و بستری مناسب برای رشد بافت جدید فراهم می کند. این دقیقا همان کاری است که اسپری فرست فوراور نیز در رابطه با زخم های روی پوست شما انجام می دهد.

پانسمان کلاژن در موارد زیر می تواند به بهبودی کمک کند:

• زخم های مزمن که به درمان های دیگر پاسخ نمی دهند
• زخم هایی که مایعات بدن مانند ادرار یا عرق را دفع می کنند
• زخم های دانه بندی که روی آن بافت های مختلف رشد می کند
• زخم های نکروزه یا پوسیده
• زخم های جزئی و تمام ضخامت
• سوختگی درجه دو
• سایت های اهدای پوست و پیوند پوست

توجه: پانسمان کلاژن برای سوختگی های درجه سه، زخم هایی که با اسکار خشک پوشیده شده اند، یا بیمارانی که ممکن است به محصولات و فراورده های گاوی حساس باشند، توصیه نمی شود.

درمان آرتروز

مکمل ها یا فرمول های کلاژن می توانند به درمان آرتروز کمک کنند. یک بررسی در سال 2006 نشان داد که مکمل های مورد اعتماد حاوی کلاژن به کاهش علائم دردناک و بهبود عملکرد مفاصل در افراد مبتلا به آرتروز کمک می کند. در واقع با جذب مکمل، کلاژن در غضروف انباشته شده و به بازسازی ماتریکس خارج سلولی کمک کرد.

بازسازی بافت هدایت شده

غشاهای مبتنی بر کلاژن در درمان پریودنتال و ایمپلنت برای تقویت رشد انواع خاصی از سلول ها استفاده شده است. در جراحی دهان، موانع کلاژن می توانند از جابجایی سلول های با رشد سریع در اطراف لثه و انتقال آن ها به زخم دندان جلوگیری کنند. این کار فضایی را حفظ می کند که در آن سلول های دندان فرصت بازسازی را دارند. غشاهای مبتنی بر کلاژن می توانند در این موارد به بهبودی کمک کنند و قابل جذب هستند، بنابراین نیازی به برداشتن این مانع بعد از عمل اصلی نیست.

پروتزهای عروقی

پیوند بافت کلاژن در در پروتزهای عروقی، بازسازی اعصاب محیطی و بازسازی شریانی به کار برده می شود. اگرچه پروتزهای کلاژن با بدن انسان سازگار هستند، با این حال برخی از آن ها ترومبوژن هستند و ممکن است باعث انعقاد خون شوند.

احیای پوست و افزایش قابلیت کشسانی

بسیاری از محصولات حاوی کلاژن، از جمله کرم ها و پودرها، ادعا می کنند که با افزایش سطح کلاژن در بدن، پوست را احیا کرده و قابلیت کشسانی و انعطاف پذیری آن را افزایش می دهند. باتوجه به این که مولکول های کلاژن ابعاد بسیار بزرگی دارند، امکان جذب آن ها از طریق پوست وجود ندارد. بنابراین می توان گفت که خاصیت احیای پوست این محصولات احتمالاً به دلیل اثرات مرطوب کنندگی آن ها بوده و نمی توانند به طور مستقیم سطح کلاژن را افزایش دهند.

با این حال محصولاتی نظیر کرم ترمیم کننده فوراور هستند که کاملا طبیعی بوده و با تقویت سطح الاستین و کلاژن پوست، بافت های آسیب دیده را ترمیم می کنند. این محصول بر خلاف بسیاری از نمونه های در ظاهر مشابه موجود در بازار، این نکته را در نظر گرفته و با فرمولاسیونی منحصر به فرد، قابلیت جذب آن را افزایش داده است.

کلاژن پوست صورت چیست؟

با افزایش سن و قرار گرفتن در معرض عواملی مانند سیگار کشیدن و اشعه ماوراء بنفش میزان تولید کلاژن در بدن کاهش می یابد. همین نکته به مرور زمان باعث بروز علائم پیری پوست شده و چین و چروک روی پوست شما ایجاد می کنند. در عوض، با تقویت تولید و ترشح این پروتئین، از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری شده و روال جوانسازی پوست شما به نحوی بهتر انجام می شود. این نکته برای پوست تمام نواحی بدن، به ویژه پوست صورت، صادق است.

کلاژن برای مو

موها نیز درست همانند پوست انسان نیاز به رسیدگی و مراقبت دارند تا شکننده نشده و زیبایی خود را برای مدت زمان بیشتری حفظ کنند. تامین کلاژن برای مو نیز موثر بوده و ضمن جلوگیری از ریزش و شکنندگی موها، به تقویت آن ها نیز کمک می کند.

عوامل کاهش کلاژن در بدن کدامند؟

بدن انسان بطور طبیعی اقدام به ساخت کلاژن می کند اما برخی از عوامل، مانند بالا رفتن سن نقش مهمی در کم شدن تولید این پروتئین در بدن ایفا می کند که در نهایت باعث چین و چروک پوست و ظاهری ناخوشایند در چهره شما می شود.

عواملی مانند استرس، مصرف قند زیاد، قرار گرفتن در معرض نور خورشید و رژیم غذایی نامناسب نقش مهمی در کاهش کلاژن بدن دارند.

عوامل افزایش کلاژن در بدن کدامند؟

بدن هر چه کلاژن بیشتری داشته باشد، بدن انسان قادر به تولید و نگهداری بیشتر آن نیز هست و شما می توانید با مصرف برخی از مواد غذایی مانند جوانه گندم، تخم مرغ، مرکبات، گوشت حیوانات و ... در تولید کلاژن هر چه بیشتر به بدنتان کمک کنید.

راه های جلوگیری از کمبود کلاژن چیست؟

لیزر درمانی از جمله راهکارهایی است که با تحریک رشد کلاژن، الاستین و ملانین می تواند به درمان ترک های پوستی کمک کند. رعایت یک رژیم غذایی سالم نیز می تواند به بدن در تولید کلاژن کمک کند.

مواد غذایی کلاژن ساز قوی

مواد مغذی که روند کلاژن سازی در بدن را تقویت می کنند عبارتند از:

• ویتامین A: موجود در غذاهای حیوانی و در غذاهای گیاهی به عنوان بتاکاروتن.
• ویتامین C: موجود در پرتقال، مرکبات، توت فرنگی، فلفل، فلفل دلمه ای و کلم بروکلی.
• پرولین: موجود در سفیده تخم مرغ، جوانه گندم، گوشت، پنیر، سویا، محصولات لبنی، قارچ، مارچوبه و کلم.
• مس: موجود در کنجد، پودر کاکائو، عدس، بادام هندی، صدف، آجیل، گوشت قرمز و مقداری آب آشامیدنی.
• آنتوسیانیدین ها: موجود در توت سیاه، زغال اخته، گیلاس و تمشک.
• گلیسین: موجود در برخی مواد غذایی حاوی پروتئین، پوست و اشکنه مرغ (حاصل جوشاندن استخوان مرغ یا سایر حیوانات).

کرم کلاژن چیست؟

با توجه به اهمیت کلاژن برای بدن، اغلب افراد استفاده از کرم های کلاژن را به عنوان اولین و ساده ترین راهکار برای جوانسازی و رفع چین و چروک یا به تعویق انداختن روند پیری پوست می شناسند.

این محصولات تاثیرگذاری نسبتا بالایی روی پوست دارند؛ با این حال کپسول و آمپول کلاژن دو نمونه دیگر از محصولاتی هستند که به طور مستقیم وارد بخش داخلی بدن شما شده و با سرعت بیشتری نتیجه حاصله را به شما نشان می دهند.

کپسول کلاژن چیست؟

کپسول کلاژن منبعی است که کلاژن مورد نیاز بدن شما را تامین کرده و از این طریق به زیبایی، سلامت و استحکام ناخن ها، پوست و موی شما کمک می کند. در انتخاب کپسول کلاژن توجه داشته باشید که حتما حاوی ویتامین سی باشد؛ چرا که این ویتامین به تولید بهتر کلاژن در بدن کمک کرده و در نتیجه تاثیر چشمگیری در میزان تاثیرگذاری کپسول خواهد داشت.

در صورتی که این ویتامین در ترکیبات کپسول کلاژن شما به کار نرفته و یا بدن شما به ویتامین سی بیشتری نیاز دارد، می توانید از قرص ویتامین سی فوراور در کنار مکمل خود استفاده کنید. توجه داشته باشید که تشخیص کمبود ویتامین ترجیحا باید با مشورت پزشک و پس از انجام آزمایش انجام شده باشد.

بیشتر بخوانید: بهترین قرص ویتامین سی

کپسول کلاژن خوراکی

خوب است بدانید که این ماده از مولکول های بزرگی تشکیل شده است که نمی تواند به راحتی جذب پوست شود. از این رو ممکن است استفاده موضعی از لوسیون ها و کرم های محتوی کلاژن شما را به نتیجه ایده آل خود نرساند. در عوض، مکمل های کلاژن خورکی، این ماده را به صورت خوراکی به بدن شما وارد می کنند.

قرص کلاژن فوراور محصولی فوق العاده با فرمولاسیون منحصر به فرد است که میزان ترشح این پروتئین طبیعی پوست را بهبود داده و ضمن جوانسازی پوست، به آن بافتی سفت و مستحکم می بخشد.

پیشنهاد به مطالعه بیشتر: بهترین قرص کلاژن

عوارض مصرف قرص کلاژن چیست؟

در حال حاضر داده های منسجم و قابل اطمینانی در رابطه با عوارض جانبی مصرف قرص کلاژن و مکمل های حاوی این پروتئین طبیعی پوست وجود ندارد. با این حال نشانه هایی هست که در برخی از موارد دیده شده و با مصرف مکمل های باکیفیت و معتبر می توان از آن ها اجتناب کرد. احساس سنگینی و سوزش سر دل یا طعم ناخوشایند این محصولات از جمله همین موارد است که از فردی به فرد دیگر متغیر می باشد.

برای جلوگیری از چنین مشکلاتی می توانید بسته به نیاز پوست خود از پکیج مراقبت از پوست اینفینیت و یا پکیج روزانه سونیا استفاده نمایید.

آمپول کلاژن چیست؟

آمپول کلاژن، نمونه تزریقی این مکمل ها است که کلاژن را به صورت مستقیم وارد بخش های داخلی بدن شما می کند. به همین علت تاثیرگذاری آن بیشتر و سریع تر است. همین نکته موجب شده است تا تزریق آن تحت نظر پزشک انجام شده و به تمامی افراد توصیه نشود. بیشتر افرادی این آمپول را تزریق می کنند که سطح کلاژن بدنشان به شدت پایین است.

پودر کلاژن چیست؟

ممکن است شما هم از آن دسته افرادی باشید که تمایلی به استفاده از مکمل ها به صورت کپسول و آمپول نداشته باشید؛ اما همچنان کلاژن خواکی را به کرم های موضعی ترجیح دهید. در این صورت می توانید از انواع مختلف پودر کلاژن استفاده کنید.

نحوه استفاده و بهترین زمان مصرف پودر کلاژن

زمان خاصی برای مصرف پودر کلاژن یا مکمل ها تعیین نشده و شما می توانید بدون هیچ گونه محدودیتی از این محصولات استفاده نمایید.

کلاژن های پودری را به راحتی می توانید با سایر مواد غذایی ترکیب کرده و استفاده نمایید. این پودرها قابلیت ترکیب با سوپ، غذاهای طبخ شده و حتی انواع اسموتی را دارند. همچنین با توجه به این که ژلاتین نوعی از کلاژن پخته شده می باشد، می توانید از آن برای تهیه ژله و پاستیل های خانگی استفاده نمایید.

قطره کلاژن چیست؟

قطره تولید کلاژن نوع دیگری از مکمل های خوراکی حاوی این ماده است که باید در ترکیب با مایعاتی مثل آب مصرف شود. بسته به نوع کاربرد مورد نظر شما، میزان مصرف آن نیز متغیر خواهد بود. به عنوان مثال میزان مورد نیاز شما برای تقویت پوست، مو، ناخن ها و مفاصل با دوز مورد نیاز برای استخوان ها متفاوت است.

این مقاله را هم بخوانید: کیفیت محصولات فوراور

عوامل آسیب زا برای کلاژن

برخی از عوامل هستند که روی کلاژن و میزان ترشح آن توسط پوست تاثیر منفی داشته و می توانند سطح این ماده را بدن کاهش دهند. شناخت این عوامل و دوری از آن ها به شما کمک می کند تا پوستی سالم و زیباتر داشته باشید. از جمله این عوامل آسیب زا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مصرف زیاد شکر و کربوهیدرات های تصفیه شده: رژیم غذایی با قند بالا میزان گلیکاسیون را افزایش می دهد، فرآیندی که در آن قند خون به پروتئین ها متصل شده و مولکول های جدیدی به نام محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته (AGEها) را تشکیل می دهد. این مواد به پروتئین های مجاور آسیب می رسانند و می توانند کلاژن را خشک، شکننده و ضعیف کنند. به بیان دیگر یم توان گفت که این دسته از مواد غذایی باعث از بین رفتن خاصیت خودترمیمی کلاژن شده و این روند طبیعی را مختل می کند.
• سیگار کشیدن: بسیاری از مواد شیمیایی موجود در دود تنباکو به کلاژن و الاستین پوست آسیب می رساند. نیکوتین همچنین رگ های خونی لایه های بیرونی پوست را باریک کرده و با کاهش رساندن مواد مغذی و اکسیژن به پوست، سلامت آن را به خطر می اندازد. علاوه بر این، این کار باعث کاهش ترشح کلاژن شده و روند ترمیم و بهبود زخم ها را کند می کند.
• نور خورشید: اشعه ماوراء بنفش در نور خورشید باعث می شود کلاژن با سرعت بیشتری شکسته شود، به فیبرهای آن آسیب رسانده و باعث ایجاد الاستین غیر طبیعی می شود. قرارگیری طولانی در معرض نور خورشید و این اشعه به کلاژن لایه درم پوست آسیب رسانده و با بازسازی پوست به اشتباه، ایجاد چین و چروک می کند. همچنین باعث کاهش میزان کلاژن تولید شده در پوست نیز می شود. با استفاده از کرم های طبیعی مثل کرم ضدآفتاب فوراور و بالم لب فوراور می توانید با خیال راحت بابت حفاظت از سلامت و زیبایی پوست صورت و لب های خود، در محیط های بیرونی حضور داشته باشید.
• اختلالات خود ایمنی: برخی از اختلالات خود ایمنی نظیر لوپوس باعث می شوند که آنتی بادی ها این پروتئین را هدف قرار داده و این پروتئین را تخریب کنند.
• تغییرات ژنتیکی: این تغییرات می تواند ماتریکس خارج سلولی را تحت تاثیر قرار دهد. کلاژنی که تولید می شود می تواند کمتر باشد یا ممکن است ناکارآمد و جهش یافته باشد.
• بالا رفتن سن: روند پیری باعث می شود که سطح این پروتئین به طور طبیعی در طول زمان کاهش یابد. برای جلوگیری از این اتفاق هیچ راهی وجود ندارد و تنها می توان آن را کمی به تعویق انداخت.

این مقاله را هم بخوانید: اسکراب چیست؟

در پایان...

در این مقاله سعی کردیم پاسخ کاملی برای سوال «کلاژن چیست؟ و چه خواصی برای پوست و مو دارد؟» ارائه دهیم. امیدواریم که اطلاعات ارائه شده برای شما کاربردی بوده و به تمام سوالات ذهنی شما در این رابطه پاسخ داده باشد.

لازم به ذکر است که محصولات فوراور تنها به موارد ذکر شده در این مقاله محدود نبوده و تنها گوشه ای از آن ها را به اختصار خدمت شما معرفی کرده ایم. بسته به نوع پوست شما و نیاز آن، محصولات متنوعی از برند فوراور وجود دارد که می توانید با مطرح کردن سوالات خود از طریق بخش نظرات، با ما در ارتباط بوده و محصول مناسب برای پوست خود را پیدا کنید. کارشناسان فوراور کالا آماده ارائه مشاوره رایگان هستند و در اسرع وقت به این سوالات پاسخ می دهند.